پیش‌بینی متاستاز پیش از جاگیری سلول سرطانی
مدیر برنامه سلولهای بنیادی سرطان پژوهشگاه رویان درباره نقش سلولهای بنیادی در سرطان گفت: در بسیاری از سرطان های بدخیم مثل اکثر بافتهای بدن، سلولهای بنیادی وجود دارد. این سلولها موجب بقا سرطان شده و موجب مقاومت به شیمی درمانی می شوند. در بسیاری از بیماران پس از رادیوتراپی یا شیمی‌درمانی ، سرطان باز می‌گردد یا به نقاط دیگر بدن متاستاز می‌یابد. این امر به علت حضور سلولهای بنیادی سرطان مقاوم به درمان در توده توموری است. این سلولها، به محض دریافت درمان، بسیار هوشمندانه شروع به حرکت کرده و متاستاز رخ می‌دهد. وقوع متاستاز درمان را سخت تر کرده و مشکلات بیشتری نسبت به خود سرطان برای فرد مبتلا ایجاد می‌کند.
دکتر مرضیه ابراهیمی درباره مهم‌ترین طرح‌های پژوهشی رویان در زمینه سرطان گفت: هدف برنامه پژوهشی سلولهای بنیادی سرطان، شناسایی و هدفگیری سلولهای بنیادی سرطان به منظور ریشه‌کن کردن سرطان در آینده است. در این برنامه پژوهشی به دنبال این هستیم که تشخیص دهیم آیا بیماری که در حال دریافت دارو است متاستاز پیدا می‌کند یا خیر.
سرگروه برنامه پژوهشی سلولهای بنیادی سرطان ادامه داد: سال گذشته اصلی‌ترین برنامه ما در زمینه تشخیص متاستاز پیش از جاگیری سلول سرطانی محقق شد و توانستیم در برخی سرطان‌ها مثل سرطان پستان و معده الگوی بیانی در خون پیدا کنیم که پیشگویی کننده متاستاز بود و در حال حاضر این الگو را در تعداد زیادی از بیماران مبتلا به سرطان پستان مورد آزمون قرار داده ایم.
وی ادامه داد: امیدواریم در آینده بتوانیم کیت‌های تشخیصی بسازیم که بیماران هنگام دریافت دارو، با کیت‌های تشخیصی بفهمند وارد متاستاز شده‌اند یا خیر.
ابراهیمی با اشاره به این که سه مرکز بزرگ در جهان بر روی یافتن الگوی بیانی پیشگویی متاستاز از طریق آزمایش خون فعالیت دارند گفت: شناسایی متاستاز قبل از این که سلول سرطانی در موقعیت بافتی دیگری بنشیند و توده توموری تولید کند ارزشمند است.
پژوهشی درباره نقش سلولهای ایمنی ذاتی بدن در حذف توده تومور
ابراهیمی با بیان این که یکی از آرزوهای بشر، درمان سرطان بدون عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی است، گفت: یکی از روش‌هایی که در این راستا می‌توان به کار گرفت، تحریک سیستم ایمنی فرد برای تشخیص توده توموری و از بین بردن آن است. یکی از برنامه‌هایی که در گروه سلولهای بنیادی سرطان کلید خورد و خوشبختانه در نمونه‌های حیوانی به سرانجام خوبی رسید این بود که توانستیم سلولهای ایمنی ذاتی بدن را که نام آن‌ها، سلولهای کشنده ذاتی است در آزمایشگاه جدا، تکثیر و فعال کنیم و به مدل حیوانی واجد گلیوبلاستوما ( نوعی تومور مغزی) بازگردانیم.
وی ادامه داد: نتیجه این طرح در نمونه حیوانی این بود که توده تومور از بین رفت بدون آن که تومور مجدد در حیوان ظاهر شود. این قدم مثبتی بود و با توجه به این که مرحله پیش‌بالینی را گذراندیم، امیدواریم با یاری خدا و تامین بودجه مرحله بالینی را با حضور بیماران داوطلب انجام دهیم تا بتوانیم خدمت ویژه‌ای به بیماران کرده باشیم.
وی افزود: ایمونوتراپی سرطان(هرگونه مداخله که سیستم ایمنی را وادار به حذف بدخیمی می‌کند) اخیرا یک انقلاب در حوزه درمان سرطان ایجاد کرده، این انقلاب به حدی است که جایزه نوبل را برای دانشمندانی به همراه داشت که بر روی ابزار فعالسازی سیستم ایمنی ضد تومور مطالعاتی انجام داده بودند.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه رویان ادامه داد: سه نوع سلول عمده در بدن وجود دارد که می‌توانند تومور را شناسایی و حذف کنند که عبارتند از سلولهای تی ، سلولهای کشنده ذاتی و سلولهای دندریتیک. سلولهای تی از سلولهای مهم ایمنی بدن است که می‌توانند تومور را شناسایی کنند و از بین ببرند. این سلولها، قوی تر و موثرتر از سلولهای کشنده ذاتی عمل می کنند ، با این وجود نیازمند کمک سایر سلولها برای فعال شدن هستند. با این وجود سلولهای سرطانی با روش های خاصی مانع عملکرد سلولهای ایمنی شده و منجر به رشد و پیدایش سرطان می شوند.
وی افزود: امروزه استفاده از سلولهای T مهندسی شده انقلابی را در عرصه درمان در دنیا ایجاد کرده است. با این وجود تولید این سلولها هزینه زیادی به بیمار تحمیل کرده ودر حال حاضر بیمه ها نیز این نوع درمان را تحت پوشش قرار نمی دهند. ما از الگوهایی استفاده کردیم که قابلیت اجرا برای بیماران کشور را داشته و هزینه کمتری را به بیمار تحمیل می‌کند. امیدواریم که بتوانیم در تولید سلولهای کشنده ذاتی بدن، فاز بالینی را طی کنیم و مجوزهای لازم را از کمیته‌های اخلاق و وزارت بهداشت دریافت کنیم. شاید به این بتوان فکر کرد که در آینده بتوان از این روش درمان به عنوان یک درمان کمکی در کنار سایر درمان‌ها برای بیماران سرطانی استفاده کرد.
سرگروه برنامه پژوهشی سلولهای بنیادی سرطان با بیان این که تحریم سرعت را کم می‌کند ولی جلوی ما را نگرفته است، گفت: امیدواریم که امسال بتوانیم پس از کسب مجوزهای لازم از کمیته اخلاق کشوری و با حضور داوطلبانی که وارد این درمان می‌شوند در شش ماهه دوم سال مطالعات تولید سلولهای کشنده ذاتی را در فاز انسانی پیش ببریم. مشکل اصلی این نوع طرح‌ها که طرح‌های بزرگی به شمار می‌آیند این است که به بودجه کلانی نیاز دارند که برای تامین آن حمایت‌های دولتی و نیز خیرین و کمک‌های مردمی ضروری است.
تاریخ: 18 مرداد 1398
بدون دیدگاه